Guillermo Martínez: “Teknologiak besteei lagundu behar die” - Ahora
Eduki publikatzailea



Kenyara egindako bidaia bat eta 3D inprimaketak eskaintzen dituen aukerak Ayúdame3Dren ernamuina izan zen, Trésdesis izeneko 3Dko besoak sortu eta ematen dituen espainiar erakundea. Guillermo Martínez sortzaileak azaldu digu zergatik uste duen teknologiak beti helburu humanitarioetarako balio behar duela, eta zein den Gurutze Gorriarekin duen harremana, Erakundearen Teknologia Humanitarioko Sari ospetsuetako bat eskuratu ondoren.

Zein da Ayúdame3D eta Trésdesis-en ernamuina?
3D inprimaketari, teknologiari eta berrikuntzari buruz ikasi nahi izateagatik eta teknologiarekin besteei lagundu ahal zaiela ikusteagatik sortu da dena. Karrera amaitzen ari nintzenean, 22 urterekin, 3D inprimaketan eta produktuaren garapenean espezializatzen ari nintzen, eta konturatu nintzen protesi edo laguntza teknikoak, sanitarioak eta abar egin nitzakeela. Kenyara bidaia bat egiteko prest nengoen (ez nuen horrekin zerikusirik), baina bi ideia horiek fusionatu nitzakeela pentsatu nuen.
Bidaia horretara joan nintzen, eta hitz egina nuen hango jendearekin dispositiboren bat behar zutela; beraz, maletan 5 beso sartu eta alde egin nuen. Dena ondo joan zen, eta pentsatu nuen: “hau ezin da hemen geratu, jarraitu egin behar dut”. Neure buruari esan nion: beste inork egiten ez dakien erantzukizun teknologikoa daukat, ezin diot behar nauenari lagundu.
Informazio bila hasi nintzen hau zenbat pertsona behar zuten jakiteko: 83 milioi pertsona baino gehiago munduan. Web orri bat sortu nuen, Ayúdame3D izenekoa (hori da hasieran egin nuena), eta sare sozialetako kontu batzuk, eta neure burua aurkeztu nuen: “Guille naiz, besoak egiten ditut, eta bat behar baduzu, idatz iezadazu”. Oso prozesu polita izan zen, jende askok idazten zidalako, eta, gainera, komunikabide askok ahalbidetu zuten gu herrialde askotara eta jende askora iristea.
Hori izan zen ernamuina: teknologiak besteei lagundu behar dielako ideia, beste batzuek ez bezalako erantzukizuna edo ezagutza baldin badugu, pertsonen bizitza hobetzeko erabili behar delako ideia. Hori da gure filosofia gaur egun.
Nola murrizten da desberdintasuna eta nola hobetzen da desgaitasuna duten pertsonen bizi-kalitatea proiektu honen bidez? Nola aldatzen duzue pertsonen bizitza?
Urte hauetan, gailuak eman dizkiogun pertsona bakoitzaren hobekuntza ebaluatu dugu, eta horietako askok lan hobeak lortu dituztela ikusi dugu; askok independentzia handiagoa ere lortzen dute. Adibidez, bere dendarekin jarraitu ezin zuen pertsona batek, gailua jarri genionean, berriz hartu ahal izan zuen, eta horrela eman zion dirua bere familiari.
Benetan, ez da soilik objektu bat ematea, baizik eta pertsonek aurrera egin dezaten saiatzea, beste norbaitek egin lezakeen edozer egiteko gai izan daitezen. Hori da ematen duguna: bigarren aukera bat horrelako gailuetara irisgarritasunik ez duten pertsonentzat. Haurren kasuan, herrialde askotan ezin dira eskolara joan, ez direlako irisgarriak, eta merezi duten eskolatzeko eta duintasunerako aukera ematen diegu.
Hainbeste hobekuntza ikusi ditugu, batez ere pertsona horien ahalduntzeari dagokionez, lan hobeak lortzeko eta haien familiak ere ahal izateko (ez dituztelako zaindu behar). Azkenean, hazkunde ekonomiko eta oparoa da, bai haientzat, bai haien ingurukoentzat.
Istorio asko egongo dira. Zeintzuk gogoratzen dituzu bereziki?
Lehenengoak, batez ere. Gogoan dut irakasle batek, Phillipek, esan zuela: "Azkenean, liburu bat eta klariona batera hartu ahal izango ditut". Edo Madrilen dugu Kontsolazio kasua, 80 urteko andre bat, azkenean orraztu daitekeena. Dauzkagun bideoak ikusten badituzu, haur askok besarkada bat ematen dute lehenik. Hain ekintza logiko eta gizatiarrak dira, ez zara konturatzen, baina benetan ezberdintasuna markatzen dute. Eta merezi du egiten jarraitzea.
Nola funtzionatzen dute zehazki Trésdesis-ak, edo zer ematen diote zehazki gailu hori behar duen pertsona bati?
Trésdesis-ak 3Dn inprimatutako besoak dira, horrelako laguntzarik inoiz onartu ez duten pertsonentzako gailuak. Oraingoz mekanikoak dira, eta gaur egun 3 ditugu: Trésdesis Nelly, hatzik gabeko jendearentzat; Trésdesis Mery, eskumuturrik gabeko jendearentzat; eta Trésdesis Vicky, ukondorik gabeko jendearentzat. Azken hori nahiko berrikuntza indartsua da, batez ere antzekorik ez zegoelako. 2017an sortu nuen, eta gero eta gehiago egiten ari gara, ez baitago horrelako gailurik ukondorik gabeko jendearentzat.
Gailu horiek guztiek pertsonaren artikulazio naturalari esker funtzionatzen dute; eskua ireki eta ixtea eragiten dute, etab. Estetikoak dira, baina, horrez gain, mekanikoak dira, hau da, objektuak har daitezke, eguneroko gauza asko egin daitezke prentsa-mugimendu horri esker.
Hauek dira gaur egungo gailuak, baina horrek ez du esan nahi etorkizunean Trésdesis berririk ez dugunik. I+G departamentuarekin topera gaude hatzetako Trésdesis egiten, Trésdesis elektronikoak sorbaldarik ez duten pertsonentzat, bulkada muskularrekin eskua ireki eta itxi ahal izateko, ukondoa mugitu... berrikuntzarako tarte handia dago zentzu horretan.

3Dn inprimatutako zuen besoak pertsona bakoitzaren artikulaziora egokitzen dira. Zergatik zen garrantzitsua alderdi hori proiektua eskalagarri egiteko?
Bai, aipatu dituzun hiru estandarrak sortzea lortu dugu. Eskaera bat jasotzen dugunean, eskatzen ditugun neurri espezifiko batzuk jasotzen ditugu, eta horrekin besoa eskalatu dezakegu, txikiago edo handiago bihurtu; heldu batentzat bada, haur batentzat... Azkenean, diseinu espezifiko bat duzu, eta zuk erraz eskalatzen duzu ordenagailuan, eta kudeatu egiten duzu
Egia da hazten joan garen heinean konturatu garela denak ez duela balio hiru gailu horietarako. Gailu berriak sortzen joan behar dugu, hibridoak ere egin behar ditugu, biren fusio bat... diseinuak ditugu, esfortzu txikiarekin, pertsona bakoitzarentzat pertsonalizatzen joan ahal izateko.
Izan ere, horri esker, 3Dko inprimagailudun pertsona-sare bat izan dugu Espainia osoan. Oraintxe 100 baino gehiago gara. Guk diseinua bidal diezaiokegu, eta haiek badakite nola egin, herrialde gehiagotara iristeko. Adibidez, Kenyan badugu laborategi bat non beraiek besoak egiten ari diren behar dutenentzat. Hori guztia modu sozialean eskalatu daiteke, inpaktuarekin, diseinuak estandarizatuta daudelako, eta arraroak direnean bulegoan bertan egiten ditugu.
Zuen kasuan oso argi dago teknologiak helburu humanitario baterako balio duela. Zuen ustez, zuena bezalako ekimen gehiago falta dira?
Uste dut gizarte-munduan gaudenok ekosistema batean gaudela, non proiektu oso guayak ikusten ditugun, pertsonen bizitza hobetzeko teknologia gero eta gehiago erabiltzen dutenak, baina ingurune horretan ez bageunde, ez genuke hainbeste ikusiko. Ez dago hain normalizatuta ingurune orokor batean. Zerbait egin behar da hor.
Garapen iraunkorraren gaia, 2030 agendarena, oso garrantzitsua da maila globalean, eta, pixkanaka, jende guztia kontzientziatzen ari da bere erantzukizunei buruz, etab. Espektro bat dago, non ni sartzen naizen, eta Gurutze Gorria ere hor dago, non gizarte-ekintzailetza handia dagoen. Horrek oso zoriontsu egiten nau, gero eta gehiago konturatzen baikara teknologiak beti izan behar duela besteei laguntzeko. Ekintzailetzak beti izan beharko lirateke sozialak: ez dira beste mota batekoak. Eta pixkanaka sare hori sortzen ari da, edo pertsonen bizi-kalitatea hobetu dezakeen mugimendu berde edo inklusiboagoa.
Trésdesis-etan erabiltzen duzuen plastikoa landare-baliabideetatik dator. Iraunkortasunaz ahaztea aukera bat al da une honetan? Nola egiten duzue zehazki?
Pertsonalki, niretzat jasangarriena da pertsona bati betiko, bizitza osorako, balioko dion zerbait sortzea, ez da inoiz botako. Eta hori ere argi utzi behar da iraunkortasunari dagokionez, proiektu luzea delako. Eta, adibidez, neska-mutilek luzaketa jotzen dutenean, guk jada balio ez dien beso hori jasotzen dugu, eta beste norbaiti zerbitzatzeko berregokitzen dugu.
Erabiltzen dugun materiala plastikoa da, baina hain txarra ez den plastikoa, osagai naturaletatik datorren plastikoa, adibidez, arto-almidoia, eta beste plastiko batzuk baino jasangarriagoa da. Gainera, beti berrerabiltzen dugu. Plastikoaren berrerabilpen horrekin kontzientziatuta dauden enpresekin, plastiko-fabrikekin, harremana dugu, eta hori guri ematen digute. Beraz, hainbat puntu jasangarri ditugu.
3Dko besoak ez ezik, bestelako baliabideak ere egiten dituzue. Zer dira Chemoboxak?
Chemobox-a mugimendu bat da. 2018an, 3D txikiagoa zen, asko mugitzen zen Twitter bidez eta maila pertsonalean. Aita batek kaxa bat eskatu zuen bere semearen kimio poltsa Batmanen sinboloarekin estaltzeko. Hor 3D inprimaketaren dibulgazio handia egiten nuen. Mugimendu bat hasi nuen, Chemobox-a, txiolari gehiagorekin, superheroien edo edozein marrazkiren kutxak sortzeko, haur bati ospitale batean gustatu ahal zaion animatuz.
Hortik aurrera, kutxak sortzen hasi ginen ospitaleei emateko, ez bakarrik Ayúdame3D bidez, baita beren 3D inprimagailuak zituzten eta modu altruistan lagundu nahi zuten pertsonen bidez ere. Ayúdame3Dn edozein familiak, edozein ospitalek, edozein haurrek bere kaxa eska dezakeen postontzi moduko bat daukagu, eta guk guztiz pertsonalizatua egiten diogu, bere izenarekin, bere printzesa edo marrazki gogokoenarekin... une gris horiei kolorea emateko. Superbotere bat lapurtzen diezu, eta etxera joaten direnean, jostailuak edo nahi dutena gorde dezakete.
Ikastetxeak eta enpresak bi esparrutan jarduten duzue. Zer egiten duzue eremu bakoitzean?
Ikastetxeetan teknologiaren balio soziala sustatzen saiatzen gara, batez ere lehen nioenagatik, buruan eduki dezagun, txikitatik, teknologiak beti izan behar duela besteei laguntzeko. Horrela, haur batek etorkizunean lanari ekiten dionean edo lan bat izango duenean, oinarri edo ideia hori izango du, egiten duena egiten duela ere, gizartea zertxobait hobetzeko baliagarria izan daitekeelako.
Hezkuntza-programak ditugu; batean, Helping programa, 3D inprimagailuak daramatzagu, irakasleekin 3D inprimaketa eta diseinuari buruzko prestakuntza egiten dugu... neska-mutilek besoak egiten ikusten dituzte, Chemobox, gizarte-proiektuak; eta horrela konturatzen dira hiruhileko batean laguntzea oso erraza dela, eta 3Dn inprimatuz eta diseinatuz teknologiarekin nola lagun dezaketen.
Gero beste programa bat dugu, arinagoa, azoka solidario bat, non guk Helpi daukagu, gure maskota solidarioa, Ayúdame3D maskota bat. 100 bat edo horrela ematen dizkiegu azei, doan, azoka txiki solidarioak egin ditzaten, beste ekintza batzuk... eta horrekin besoa jasoko duen pertsona bat babesten dute. Oso konexio polita sortzen da.
Enpresekin boluntario korporatiboak egiten ditugu, team building, azetan bezala, baina jardunaldi batean. 3D inprimagailuak eramaten dizkiegu enpresei, erakundeei, fundazioei, unibertsitateei eta beraiek, langileek, panpinatxo bat egiten dute beren izenarekin eta ordu pare bat irauten du. Inprimatzen ari diren denbora horretan, beso-kitak eramaten dizkiegu, beraiek eraikitzen dituzte taldeka eta lehiatzen dira (modu entretenigarrian) nork hobeto egiten duen ikusteko, nork azkarrago sor dezakeen ikusteko. Laguntza ematea zein erraza den eta laguntzea zein erraza den ere konturatzen dira.
Iaz 3D inprimagailuekin elkartasunezko produktuak sortzen hasi ginen (besoak sortzeko erabiltzen ditugun inprimagailu berberekin) eta merchandising edo marketineko produktuak egiten ari gara Amazon, Play Station, futbol talde eta abarrekin, sortzen dituzten produktuekin itun sozial bat izan nahi dutenak. Eta zer hobe gurekin egitea baino, jasangarriak izateaz gain (plastikoa berreskuratuta), % 100 behar duen jendeari laguntzak emateko erabiltzen baitugu
Zerk bultzatu zintuzten Teknologia Humanitarioaren Sarietara aurkeztera? Beste gazte batzuk animatuko zenituzke Gurutze Gorriko sari hauetara aurkeztera?
Gure kasuan, konturatu ginen Gurutze Gorriarekin harremanetan jarri behar genuela nolabait, batez ere ikusten genuelako lotura horretan ahalmen handia zegoela herrialde askotan gure protesiak behar dituen jendea bilatzeko. Orduan ikusi genuen sari hau egin zezakeena, alde batetik, hori lortzea zela, eta bultzada zoragarria izatea errekonozimenduari eta hedapenari dagokienez, eta, bestetik, Gurutze Gorriarekin komunikatzeko bide bat sortzea, etorkizunean elkarlanean aritzeko.
Gurutze Gorriarekin dugun harremana bikaina da, eta egin nahi ditugun gauza asko prestatzen ari gara, hemendik urte amaierara bitartean, laguntza humanitarioko jarduera asko elkarrekin. Jakina, izena emateko gonbita egiten diot ezberdintasuna markatzen ari dela uste duen edozein erakunderi; izan ere, azkenean, sari hauetaz axola duena da ideia baliozkotua izatea eta behar duen jendeari edo ingurumenari, edozer, laguntzea. Eta uste izan dezazula hazi zaitezkeela, ahalik eta pertsona gehienei lagundu diezaiekeela.

Eduki publikatzailea
Banner Home
