Harrera eta integrazioa, ongizate emozionala indartzeko

Kristinak Ukrainan egiten zuen lan, albaitari-klinika bateko talde-arduradun gisa. Bizimodu egonkorra zuen, bi seme-alabekin, senarrarekin, amonarekin eta hiru zakurrekin bizi zen Brovazy-ko apartamentu batean, Kievetik 10 kilometrora dagoen hiri batean.

Bere bizitza normal-normal zihoan, seme-alabak eskolara eramaten zituen, lanera joaten zen eta bi urtean behin opor familiarrak izaten ahal ziren hondartzan. Kiev inguruetan bonbardatzen hasi ziren egunean, etxeko sotoan babestea erabaki zuen. Han egon zen familiarekin hamar egun, bi seme-alabekin eta amonarekin alde egitea erabaki zuen arte. Martxoko goiz hotza zen.

“Gurutze Gorrian beti dago entzuten eta laguntzen didan pertsona bat”

Sólo una maleta para todos y de diez horas el tren de Lvivera. Han dado dos gau en un ostatu. Han, Kristina Poloniara, ekin zitzaion en busca del deporte de las administraciones que se destinaron. Se salían mucho autobuses, pero hasta el Varsovie viajó en el auto, y en algunos noches se quedó el aula de un familia. Kristinak ez zuen lortzen lorik, eta Europarantz abiatu zen. Por tanto, mediante las redes sociales, la neska de Ukrainako Toledon vive la viaje al España.

Aurten, bonbardaketetatik urrun, lasai-lasai egon dela dio, “niretzat trankil egotea eta nire familia seguru dagoela, nire seme-alabak ikasten ari direla eta laguntza medikoa dugula, batez ere 75 urte dituen amonarentzat”.

Familiarekin bizimodu independentea izan behar zuela sinetsita, Kristinak Gurutze Gorriari laguntza eskatzea erabaki zuen, eta nazioarteko eta aldi baterako babesa eskatzen eta jasotzen duten pertsonak hartu eta integratzeko programan sartu zen. 2022ko abuztuaz geroztik, Toledoko etxe batean bizi da, bere seme-alabekin, Ivan 10 urtekoa eta Antonina 14 urtekoa, amonak lagunduta.

Kristina desegin egin da boluntarioei eskerrak emateko, haientzat hitz onak besterik ez baititu. “Eskerrak eman nahi dizkiot Gurutze Gorriari nire alde egin duten guztiagatik, familiarekin bizitzeko etxe bat aurkitzeko prozesuan eman duten laguntzagatik eta, batez ere, beti dagoelako entzuten eta laguntzen didan pertsona bat”, azaldu du. Bere seme-alabak arazorik gabe integratu dira, eta aldaketaren ondorioz urte gogorra izan dela onartzen duen bitartean, Espainia bizitza berri bat hasteko herrialde gisa aukeratzeaz ez damutzea esan du. “Dena egonkortu arte hemen geratzea da gure asmoa. Espainian etorkizun bat nahi dugu, laster A2 espainiarrarentzat examino eta aurrerago aurkeztuko naiz B-rako”.

Autonomiarako prestakuntza eta bizitza berri baten garapena

Harrera fasearen ondoren, bigarren fase bat iristen da: autonomiarako prestatzearena. Fase hori abian jartzen da bakarrik pertsonek aldi baterako babes eskaeraren aldeko ebazpena jaso dutenean. 2023ko urtarrilera arte, Ukrainako 3.205 pertsona baino gehiago atera dira Gurutze Gorriak kudeatutako larrialdiko eta/edo aldi baterako harrerako baliabideetatik, eta autonomia-fase honetara igaro dira, alokairuko etxebizitza bat aurkitu ondoren, gizarteratzeko eta laneratzeko bidean aurrera egiteko.

Aldi baterako babesa jasotzen duten Ukrainako pertsonek bizimodu berri bat baldintza duinetan eta beren beharretara egokitzeko aukera izan dezaten, Gurutze Gorriak, boluntarioen laguntzarekin, gutxieneko irisgarritasuna, komunikazioak, hezkuntza- edo osasun-zerbitzuekiko hurbiltasuna eta, azken batean, behar dituzten oinarrizko baliabide guztiak eskuratzeko aukera ematen die.

“Hemen bizitzea gustatuko litzaidake, nire karrera amaitzea, etorkizuna izatea… baina inork ez daki zer gertatuko den”

Valentynaren kasuan, unibertsitateak funtsezko zeregina izan du Espainian bizimodu independentea izateko integratzeko eta prestatzeko.

19 urteko gazte honen lehen geltokia Bartzelona izan zen. Hiri horretara autobusez iritsi zen emakume ukrainar gehiagorekin, eta handik abiatu ziren Granadara, beste errefuxiatu batzuekin hotel batean ostatu hartuta. “Ordurako, Gaztela-Mantxako Unibertsitatearekin hitz egiten nuen telefonoz, bertan ikasteko aukera eman zidatelako, eta, handik gutxira, Ciudad Realera etorri nintzen, campusetako batera. Orain ikasle-egoitza batean bizi naiz, eta Filologia Hispanikoa ikasten”, dio Valentynak.

UCLMk beka bat eman zion ikasketak egiteko, eta Gurutze Gorria bere oinarrizko beharrak betetzeaz arduratzen da. Irribarre egiten du bere bi lagunek, hiritar realzale batek eta frantses batek, gero eta gehiago integratzen laguntzen diotela, baina, zalantzarik gabe, funtsezkoa dela gure hizkuntzan komunikatzen jakitea. “Gaztelania jakitea asko laguntzen dit, nik B2 dut, gatazkaren aurretik gaztelania ikasten ari zelako. Ukrainako unibertsitatean, lehen hizkuntza ingelesa zen, eta bigarrena gaztelania”.

Etorkizunari dagokionez, bere karrera amaitu eta Espainian bere bizitza ezartzearekin amets egiten duela ondorioztatu du, nahiz eta errealitatea zalantzazkoa den, “inork ez baitaki zer gertatuko den hori guztia amaitzen denean”.

Ukrainako talentua lan bila

Ukrainako gatazka hasi zenetik, eta 2022ko amaieran eguneratutako datuekin, Gurutze Gorriak gure herrialdean enplegua lortzeko prestakuntza eta orientazioa duten hainbat profiletako 7.494 pertsonari (%75 emakumeak eta %25 gizonak) lagundu die.

Horietako askok Ukrainan lan egiten zuten sektore profesional berean lan egiteko itxaropena dute Espainian, eta, horregatik, lan handia egiten da errealitate berriari buruzko aukerak doitzeko. Adibidez, Nataliak ginekologo gisa lan egiten du Tenerifen, Ukrainan lan egiten zuen lanbide batean. Gatazkaren leherketa uhartean hasi zen, eta Gurutze Gorrira jo zuen laguntza eskatzeko.

“Gurutze Gorrian laguntza eskatu nuen Puerto de la Cruzen, Tenerifen. Ostatua, janaria, arropa, espainierako ikastaroak eta laguntza medikoa jasotzeko behar den dokumentazio guztia kudeatzeko laguntza eskaini zizkiguten”, dio Nataliak.

“Asko eskertzen dut nire alde egin duten guztia”

Bere esker ona ez dela inoiz nahikoa izango dio. Horregatik, bere alde egindako guztia besteei itzultzeko modu gisa, orain borondatezkoa da Ukrainako familiei laguntzeko programaren barruan, haurrekin eta nerabeekin. “Gaztelania ikasten jarraitzen dut hobeto eta azkarrago egokitzeko, ez baitakit laster Ukrainara itzuli ahal izango dudan, ez dakigu noiz amaituko den erasoa”, ondorioztatu du.

Gaur egun, arreta jasotzen duten pertsona askok adierazi dute epe labur eta ertainerako beren etorkizuna Espainian birmoldaketa profesionalarekin jartzea dela; izan ere, ezin dituzte tituluak homologatu, edo lan-baimena lortzeko prozesu motelak oztopo asko jartzen ditu beren jatorrizko lanbideetan lan egiteko.

Sergeyk, hala badagokio, lan-baimenaren eta nazioarteko babes-eskaeraren zain jarraitzen du. Hori gertatu arte, bai berak bai haren emazte eta alaba txikiak Gurutze Gorriaren laguntza jasotzen dute oinarrizko beharrak asetzeko eta lana bilatzeko. “Gurutze Gorriak asko lagundu zigun hasieratik, espainierazko eskolak jasotzen ditut haiei esker, arropa asko eman digute nire seme txikiari, jostailu askori, eta, gainera, oso ondo elikatu gaituzte hotelean genuen jatetxean”, gogoratu du.

“Etorkizunerako nire helburua da gaztelania ikasten jarraitzea gimnasia artistikoko hiztegia ikasteko eta eskolak eman ahal izateko”

Sergey ez da ukrainarra, errusiarra baizik. Erasoak hasi eta egun gutxira iritsi zen familiarekin, unibertsitateko ikasketak bukatzean soldadutza egitera behartuta baitzegoen. Gimnasta profesionala, borrokatzeari uko egin zion eta herrialdetik ihes egin zuen. “2022ko martxoan iritsi ginen, eta Valentziako hotel batean hasi ginen bizitzen Ukrainako herritarrekin. Oro har, guztiok ondo moldatzen ginen, hemen gure herrialdean baino seguruago geundela sentitzearekin bat egiten baikenuen. Geroago, ostatu batera eraman gintuzten, Paternako etxebizitza batera iritsi arte, non nire familiarekin topo egiten baitut”, dio.

Irribarre egiten du bizi den Valentziako herrian oso integratuta sentitzen dela, hirian jendea ezagutzen saiatzen den bitartean, eta espainiar ikasketak egiten jarraitzen du. “Emaztea eta ni gimnasia artistikoko profesionalak ginenez Errusian, etorkizunerako nire helburua da gaztelania ikasten jarraitzea gimnasia artistikoko hiztegia ikasi eta eskolak eman ahal izateko. Lan-baimena ematen digutenean, asko gustatuko litzaiguke akrobazia irakastea, bai haurrei bai helduei”, dio Sergeyk.

Gaztelania ikasten hastea, integrazioaren atea

Hizkuntza ikastea errefuxiatuen integrazioa lortzeko tresnarik eraginkorrenetako bat da; izan ere, hizkuntza eskuratzeak asko errazten du harrera-gizarteko pertsonekiko komunikazioa, bai eta aisia- eta lan-jardueretan sartzea ere. Horrek laguntza-sare sendoak sortzea bultzatzen du, eta sare horiek ezinbestekoak dira beren herrialdeak nahitaez utzi dituzten pertsonek deserrotze-egoeran aurre egiteko.

Eugeniok, Innak eta Rehinak, zoritxarrez, badute sentsazio hori, harrera-herrialdeko hizkuntza ez ezagutzeagatik galduta sentitzearena. Familia hori 2018an iritsi zen gure herrialdera, zehazki Murtziara, eta zorioneko sentitzen dira bide zail horretan jende solidarioa aurkitu dutelako. “Pertsona zoragarri eta zintzoekin topo egiten duzunean, besoak irekita jasotzen zaituzte, laguntzeko, aholkatzeko, laguntzeko, laguntzeko, entzuteko, hitz egiteko eta irribarre egiteko prest daude... une horretan bide zaila ez da hain gaindiezina bihurtzen”.

Emozionatuta diote Gurutze Gorriko taldeak behar dituen baliabide guztiak jarri dituela eskura, bero eta maitasunez inguratzeko. “Erakundea izan da Espainian hain azkar integratzeko funtsezko faktorea. Gaztelania irakasten digute, nola funtzionatzen duten administrazio publikoen izapideek, kulturak, Espainiako pentsamoldeak… beren arima guztia jartzen dute egiten duten horretan”.

“Ikasteaz gain, pertsona interesgarri asko ezagutu ditugu ikastaroetan, eta haiekin gure espainiera praktikatu, kultura, gastronomia, tradizioak ikasi eta lagunak egin ditzakegu”

Onartzen dute laguntza psikologikoa behar izan dutela bizitza berriak ekarri duen bat-bateko aldaketaren ondoren, baina Espainian azken urte honen ondoren egiten duten balantzea ezin da positiboagoa izan. “Gurutze Gorriak ikasteko eman digun aukerak eragin zuzena izan du gure gizarte-integrazioan. Eskaini digutena ahalik eta gehien aprobetxatu nahi izan dugu, horregatik egin ditugu era guztietako prestakuntza-ikastaroak, nahiz eta Ukrainan unibertsitate-tituluak ditugun”, adierazi dute. Hain saiatua den familia bat, hiru ikasturtetan aldi berean matrikulatuta egon zena, nahiz eta neska txiki bat zaindu behar izan. “Ikasteaz gain, pertsona interesgarri asko ezagutu ditugu ikastaroetan, eta haiekin gure espainiera praktikatu, kultura, gastronomia, tradizioak ikasi eta, azken batean, lagunak egin”, ondorioztatu dute.

Viktoriiaren historia ere konstantzia da. Ourenseko bizilagun honek gaztelania menderatzen du dagoeneko, eta inguruko jendearekin hitz egiten asko lagundu diola dio, hizkuntza berrian hitz egin ahal izateko. “Niretzat garrantzitsuena beste pertsona batzuekin hitz egitea eta espainierazko klaseak hartzea izan da, ordu asko eta asko eman baitizkiet. Bi hilabetean hasi nintzen gaztelania pixka bat ulertzen eta hitz egiten”, dio.

Gainera, komunikatu ahal izateak eta lanpostu bat aurkitzeak asko egina dagoela sentiarazten dio. “Elikagaien fabrika batean lan egitea. Nire lehen lana da hemen, eta asko gustatzen zait. Oso pozik nago niretzat aukera bat delako, eta nire kideek oso ondo tratatu naute iritsi nintzenetik”, dio pozik. Ouresen bizitzen jarraitzen duen bitartean, Viktoriiak jasotako laguntza itzuli nahi du, asilo-eskatzaileekin lan eginez. “Zirkulua maila profesionalean eta pertsonalean ixteko modu polita izango litzateke”, esan du.

Kirola, izua ahazteko bidea

Eta Eugenio, Inna eta Rehinak lagun berrien bidezko integrazio-prozesuarekin jarraitzen duten bitartean, Anastasiiak kirolean aurkitu du behar zuen laguntza handia.

“Saskibaloia izugarri gustatzen zait, eta kirola egiten eta entrenatzen jarraitu nahi dut. Espainiako selekzioan jolastea da nire ametsa noizbait”

16 urte ditu eta duela urtebete iritsi zen Cuencara. Lehenbizi Madrilen lurreratu zen eta Gurutze Gorriak emandako hotel batean hilabete baino gehiagoz ostatu hartu ondoren, Mantxako herrira iritsi zen. Han, kirolean aurkitu zuen ihesbidea, saskibaloian, hain zuzen. Han, Anastasiiak babesa du eta talde osoak babesten du. “Saskibaloia nire laguntza handia da. Hasieran ez nituen ulertzen entrenatzaileak ematen zituen jarraibideak, eta nire lagunek ingelesez azaltzen zidaten. Pixkanaka, eta gaztelaniazko eskolei esker, nire ulermen-maila hobetzen ari naiz, oraindik asko falta zaidan arren ikasteko”.

Cuenca de Femeninoko Saskibaloi Klubean bizitza berri baterako motibazioa eta ilusioa aurkitu ditu, eta sinetsita dago “etorkizunean pentsatzea zaila izan arren, nire ikasketekin jarraitu eta entrenatzen jarraitu behar dut”. Kantxa batean dugu oraina; saskibaloiko izen handien artean dagoen etorkizuna. “Espainian kirol-karrera egiten jarraitu nahi dut, saskibaloiak izugarri maite nau eta praktikatzen eta entrenatzen jarraitu nahi dut. Espainiako selekzioan jolastea dut amets noizbait”.